food lab

                                                                    
                                                                      

फुडलॅब च्या मशीनची माहिती

       फूडलॅब    मशीनची    माहीति 

  1)फुड पल्पर  =फळांचा रस काढणासाठी
2)हाय  फुड मिक्सर = मोठा प्रमाणात फुड कट करण्यासाठी
3)kettle =एखादा पदार्थ गरम करण्यासाठी
४)आवळा कशिन=बाॅटल मध्य रस भरण्यासाठी

६)वेट=वजन करण्यासाठी
७)सीलींग मशिन=पॅकिंग कयण्यासाठी
८)नायट्रोजन पॅकिग=पिशवीत हवा भरण्यासाठी
९)कॅप मशीन=काचेच्या बाॅटला कॅप लावण्यासाठी
१०)आटा मेकर=आटा मिक्स करण्यासाठी
११)तेल घाणी=तेल काढण्यासाठी
१२)मायक्रो आेहन=केक/ बन करण्यासाठी१३)सीलर मशीन=लोणच्याचा मशीनला आॅल्युमिनीयमचा पेपर लावण्यासाठीटर=आवळा मोठ्या प्रमाणात कट करण्यासाठी

              

                          food    lab   mashin

विषय :-  चिक्की बनवणे

साहित्य :-  कच्चे शेगदाणे , गुळ , साखर , ग्लुकोज पावडर , तूप , खोबरे ,

साधने :-सिलेंडर ,कढई , चमचा , चिक्कीचा साचा , कटर

टीप :-  चिक्की दोन प्रकारे बनवतात
              १} फ्याट युक्त
               २}  लो फ्याट  युक्त


                         आम्ही तीन प्रकारची चिक्की बनवली

१} शेगदना साखर चिक्की
२} शेगदना गुळ चिक्की
३} खोबरे चिक्की

                   तिन्ही प्रकारची चिक्की बनवताना  क्रुती  सारखीच असते                       फक्त मटेरियल बदलते

कृती :-   प्रथमता गुळाचे , साखरेचे , व शेग्दण्याचे , प्रमाण १.१ ठेवणे                    वजन करून घे
१- प्रथमता शेगदाणे थोडे गरम करून घेतले त्यानतर  ते थोडेशे बारीक                 करून घेतले
२- त्यानंतर गुळ घेतला व तो कढईत टाकून त्याचा पाक केलाणे
३- त्यानंतर त्यात ग्लुकोज टाकले ते चागले मिक्स करून त्यात शेगदाणे            एकत्र करून घेतले
४- त्यानंतर साचाला तेल लावले व दोन मिनिटाच्या आत ते मिश्रण  साचावर ओतून पसरवले व त्यानंतर कटरच्या सहाय्याने कट केले व        त्यानंतर चिक्की ६० ग्राम एकून प्याक केले

निरीक्षण :- चिक्की बनवताना पाक व्यवस्तीत करावा तो जळाला नाही पाहिजे त्याचप्रमाणे चिक्की साचाम्ध्ये लवकर पाग्वावी थंड पडल्यावर         कडक होतो

 मक्याच्या दाण्याचे पॉप कॉर्ण बनवणे .

उद्देश :   मक्याच्या दाण्याचे पॉप कॉर्ण बनवून ते विक्री करून 

        नफा मिळवणे .

साहित्य : मक्याचे दाने ,तेल ,हळद ,मिट इत्यादी ......

साधने : कुक्कर ,ग्यास ,चमचा ,इत्यादी ........

प्रात्यक्षिक कृती :- प्रथम सर्व साहित्य वजन काट्यावर मापून

    घेतले .ग्यास पेटवून कुक्कर गरम होण्यास ठेवले .नंतर तेल 

    टाकून गरम झाल्यानंतर त्यात हळद व मीठ घातलुन हलवले

नंतर त्यात मक्याचे दाने टाकले हलवले .झाकण ठेवले .थोड्या 

वेळानंतर तड –तड असा आवाज बंद झाल्यावर झाकण काडून 

पॉप 

कॉर्ण पसरट भांड्यात थंड होण्यास ठेवले .प्याकेजिंग पिश्व्याचे 

वजन करून त्यात प्रत्येकी ३०ग्र्यम मका भरून प्याकेजिंग केले 

.त्यावर लेबल लावून विक्रीस ठेवले .अर्ध किलो मक्याच्या 

दाण्यापासून १५ प्याकेठ तयार झाले .

पॉप कॉर्ण बनवण्यासाठी झालेला प्रत्यक्षिक खर्च 

:

अनु क्र .	मालाचे नाव		मालाचे वजन	दर		एकून किंमत
१]	मक्याचे दाने		500kg	120		60/-
२]	हळद		40gm	260		10/-
३]	मीठ		60gm	18		1/-
४]	तेल		160gm	75		12/-
५]	इंधन		10minit	15		5/-
६]	इलेक्ट्रिक पावर		1minit	10		5/-
७]	प्याकेजिंग पिशवी		15gm	25		2/-
8]		एकून खर्च :					95.02/-

मालाचा एकून खर्च ९५.२० /- रुपये झाला .१प्यकेत ३०ग्र्यम भरून 

१०रुपयाला विकल्यावर ५० रुपये नफा झाला.

प्रक्टीकल:- २
विषय :- जीरा बटर

उदेश :-  खाण्यासाठी जीरा बटर तयार करणे

साहित्य :-  मैदा , साखर , जीरा , इस्ट , मीठ , तेल , लाकडे

साधने :-  भाडी , ट्रे, भट्टी

कृती :-  १-वस्तूचे वजन करून घेणे                                                                                                                                                २- पाणी ,  साखर , जिरे , यकत्र करून घेणे                                                                                                                                  ३- त्यामध्येइस्ट टाकून चागले हलवणे   , 
           ४- त्यामध्ये तेल टाकणे
            ५- तयार झालेले मिश्रण टेबलावर कडून घेणे
            6- त्याचे रोल करून ट्रें मध्ये फुगण्यासाठी १ तास ठेवणे
            ७- नंतर ते ट्रें भट्टी मध्ये भाजण्यासाठी  ठेवणे

                              कॉस्टिंग                                                                                                                                                                                                                                                                                                       

मालाचे नाव	येकून वजन	दर	किमत
मैदा	४ किलो	२६	१०४
इस्ट	८० ग्रम	200	१६
साखर	६० ग्रम	40	२.40
मीठ	६० ग्रम	१८	०.९०
जीरा	२० ग्रम	३००	6
तेल	२० ग्रम	१००	२
लाकूड	१० किलो	८	८०
			२११.३
मजुरी २५%			५२.८७
total	२६४.१७		२६४.

        

              रक्त   गट   तपासणी    करणे  

                          

                     उद्देश -  मानवी    शरीरातील    रक्त     तपासणी    केल्याने    रक्ताचा     गट     तपासून           बघणे .


                    साहित्य -    रक्ताचा    एखादा     नमुना,   कापूस ,  ग्लास   स्लाईड,   हॅ‌‍ड  ग्लोज .
      साधने -   लॅन्सेट   केमिकल -  स्पिरीट ब्लड ग्रुप कीट               [ anti- A, B, D.reagent]

.

केमिकल -  स्पिरीट ब्लड ग्रुप कीट ( anti- A, B, D.reagent) 

  प्रात्यक्षिक    कृती -     ''   प्रत्येक   अवयवा मध्ये     द्रवरूप    घटक   पोचविण्याचे    काम   जे   करते  त्याला    रक्त                       म्हणतात .

              रक्त   गट   तपासणी    करणे  

                          

                     उद्देश -  मानवी    शरीरातील    रक्त     तपासणी    केल्याने    रक्ताचा     गट     तपासून           बघणे .

                    साहित्य -    रक्ताचा    एखादा     नमुना,   कापूस ,  ग्लास   स्लाईड,   ह्यांड   ग्लोज .

                 साधने -    लॅणसेट   

.

केमिकल - अॅल्कोहोल , स्पिरीट -  anti- A, B, D. 

  प्रात्यक्षिक    कृती -     ''   प्रत्येक   अवयवा मध्ये     द्रवरूप    घटक   पोचविण्याचे    काम   जे                                   करते   त्याला    रक्त    म्हणतात .''

काही   रक्त    पेशी -    

     R. B. C. S-   लाल   रक्तपेशी -   पुरुष - ५   milian                                  स्त्री :  ४  milian   

        W.B.C.S-   पांढऱ्या    रक्तपेशी       

     PLETETS:    

     PLASMA:   पिवळसर     रक्तपेशी 

      कृती -                                                                                                                                                                                                                       1 प्रथम   हात   स्वच  धुहून   घ्या .

                  

             2  त्यांनतर   कापूस   स्पिरीट   मध्ये   बुडून                              बोटाला लावावे ,  व   लॅणसेलणे   हळूच   टोचावे  .

                  3 नंतर   काचेवर   तीन  ठिकाणी  रक्ताचे    थेंब    घायावेत .  

                4  बोटाला   कापूस  लावून   पकडून   ठेवावे

               5  तीन      थेंबांना  A, B, D   अशी   नावे   द्यावीत .

                6  त्यामध्ये   ANTI  मधील   अनुक्रमे    A- B- D                         अशे   ड्रोपराच्या   सहायाने   थेंब   सोडावेत  

                     7  ल्यानसेटने   तीन   थेंब    चांगल्या  पद्धतीने   मिक्स               करून   थोडावेळ   थांबावे 

           8  त्यांनर   त्यात   दह्या  प्रमाणे   गुठळ्या   तयार                        होतील त्यात   बदल   जाणवेल.

                      ब्लड   प्रेशर    तपासणी    करणे     

            उद्देश :-  आजारांचे  निरसन   करण्याचे  असल्याने   ब्लड          प्रेशर  तपासणे . 


     साहित्य :-  ब्लड प्रेशर मशीन.     

              हिमोग्लोबिन    तपासणी     करणे  

          HB  चे    रक्तातील    प्रमाण :-   हिमोग्लोबिन   हे    द्रव्य  रक्तातील   तांबड्या   पेशीत   असते .  या द्रव्यामुळे   रक्तातील   तांबड्या   रक्त   पेशी   O २   वायु  शरीरातील   सर्व   भागात   पोह्चविन्याचे   काम     करतात . व  प्रत्येक  पेशीतून    CO2  फुफुसाकडे      नेण्याचे  काम   करतात .

  प्रत्यक्षिक  कृती :-  HB  हिमोग्लोबिन  मध्ये   लागणारे   लिक्विड :              HCL,  DW,  कापूस  , स्पिरीट , शरीरातील  रक्त .

  साहित्य :-  पिपेट  (रबरी   नळी ),  टेस्ट , ट्यूब ,  कॅम्पॅरेटर,  ड्रोपर , ब्रश,   ल्याॅनसेट ,  काचेचा  राॅड    इ 

 कृती :-  1 टेस्ट ट्यूब  मध्ये   २०  च्या   खुणे   पर्यंत   HCL  घेतला .            2  हाताने  बोट -  रक्ताची   जागा     निर्जंतुक   केली . 

             3  पिपेटरणे   ०.०२ मिली  एवढे  रक्त घेतले    

            ४    परीक्षानळीत  सोडले   

            ५    परीक्षानळी हलवली   H.C.L  व रक्त   एकत्र  होण्यासाठी 

            ६    परीक्षा  नळी  कॅम्पेरेटमध्ये   [५ मिनिटे ]  ठेवली  

            ७   द्रावणाच्या  रंग  ईतर   दोन  बाजूच्या  रंगाशी  सुंसगत        

                   होण्यासाठी   D.W  थेंब  टाकले  व  रॉडने  हलवा    

            ८     टेस्ट  ट्युबने  रिडींग  घेतली  H.B   चे  प्रमाण  पहिले   

          

 हिमोग्लोबिन  कमी  झाल्यामुळे    :-  अँनिमीया  होतो  

                                                    चक्कर  येते  

                                                                         थकवा  येतो 

                                                                   BP  लो  होतो 

 हिमोग्लोबिन  वाढण्यासाठी  :-  गुळ ,  शेंगदाणे , बिट  , गाजर ,टोमॅटो, खाणे  गरजेचे  आहे .

आवळा कॅड्यी

   आवळा
आवळा 10kg
स्वच्छ पाण्याने धुऊन घेतल
स्वच्छ सुईने आवळ्याला priking करा
6%मीठाच्या पाण्यात आवळे बूडवून ठेवा (12 तास)
मीठाच्या पाण्यातून आवळे काढून घ्या
आवळे गरम पाण्यात उकळवा (15mit=60*-70*डिकरी पर्यतं)
(आवळा हाताने दाबल्यास त्यांच्या
फोडी होतील इतके उकळ्या वार)
आवळे उकळ्या वार गरम पाण्यातून काढून घ्या
आवळे थंड पाण्यात घाला

आवळ्याच्या  फोडी   करून  बिया   वेगळ्या   करून  , बियांचे  व   आवळ्याचे   वजन   करून   घेतले .  
१ :१  प्रमाणात   फोडीत   वजन   करून   साखर   टाकली .

दोन  दिवसानंतर  फोडी   साखरेतून   काढल्या ,  पाक गरम  करणे .

पाक  थंड   झाल्यावर   BRIX   मोजणे .

फोडी   पाकात  टाकून   ठेवल्या [६ते ७ ] दिवस .

फोडी   पाकातून   काढून   ड्रायरमध्ये  ड्राय  करण्यासाठी  ठेवले .  

           योग   आणि   व्यायाम    करणे                

    १            उद्देश -   योगा     बद्दल    माहिती   जाणून   घेणे  ,   त्याचे   नियम    व   संबंधी    माहिती    जाणून   घेण्यासाठी   योगाचा   अभ्यास    करणे .

     २       योगाब्धल   माहिती  -    

                                              व्यायाम   अनेक    प्रकारचे    असतात ,   परंतू   मासंपेशिंसाठी   किवा   जोडण्यासाटी     आसन   करणे   महत्त्वाचे   असते .  

        3       आसनाचे    विविध   स्वरूप :-

                                                1  आसन

                                                2  प्राणायाम

                                                3  प्रत्याहार

                                                4  धारणा

                                                5  ध्यान

                                                 6  समाधी       या प्रकारचे   स्वरूप   असून   त्याचे   योगात   रुपांतर   केले                                                                               जाते .      

               ४              आसनांचे     प्रकार :- 

              १  सुखासन                                                            ६ शलभासन 

               २  पद्द्मासन                                                           ७ भुजंगासन

               ३ वज्रासन                                                             ८  पवन   मुक्तासन   

               ४ सर्वागसन                                                           ९  मंदुकासन 

               ५ धनुरासन                                                          १० शवासन 

               ११   सूर्यनमस्कार 

                           अश्याप्रकारची        आसने    अभ्यासणे  गरजेचे    असून    त्यांचा    उपयोग   जीवनात          ठरतो ,       शरीर      तंदूरुस्त   राहते   व   निरोगी    राहते .

      ५    व्यायाम   करताना  घ्यावयाची     काळजी :-

                                                        १   असने   करताना    आजूबाजूचे     वातावरण    प्रसन्य   असावे .

                                                        २   आसने   करताना    प्रत्येक    आसनाच्या   नियमानुसार    करणे.  

                                                         ३   सावकाश   व   काळजीपूर्वक    करणे .

                                                          ४   आसने   करण्या  आघोदर   ध्यान   करणे    गरजेचे   आहे .

                                                       

   नाडीचे    ठोके       मो जणे

                उद्देश -    शरीरावरील   रक्ताचे   प्रेशर ,   मेंदूचे ,  हृद्याचे कार्य    साधारण    तपासण्यासाठी   नाडीचे   ठोके   तपासणे   आवश्यक   असते .   म्हणून    नाडीचे   ठोके   मोजणे   आवश्यक   असते .

                        

     साधने -    स्टेटस्कोप....   ईत्यादि

    माहिती -   

                 १   हृदयात    चार    क्पे   असतात .

                 २   हृदयातून    दोन   प्रकारे    रक्त्य   प्रवाह     चालू    असतो .

                  ३   अशुद्ध   रक्त   फुफुसात जाते   व   शुद्ध   रक्त   हृदयात   जाते .

                  ४  यातून  रक्त  प्रवाह  8  मिनिट   चालू  असतो .

                  ५  या प्रकारे  ५५-६५   kg   वजनाच्या   माणसांत    6-7   लिटर   रक्त                          प्रवाह   चालू   असतो .

                नाडी  +  श्वासन =

                            :-श्वसनाच्या   4  पट   नदीचे   ठोके   असतात .

       म्हणजे =    18  वेळा   1  मिनिटात   श्वसन   होत  असेल   तर  

                         72   वेळा   ठोके   पडतात .    

   

            :-      यात    भीती   वाटल्यास  ,   जास्त   काम  केल्यास    हृद्याचे    टोके    वाढतात .   श्वसनाचे         

                   प्रमाणही   वाढते .  त्यामुळे   नाडीचे   ठोके   वाढतात  .   तेव्हा    ब्लड प्रेशर   वाढते .  

     

                      त्यामुळे   शरीरा  वरील   नियंत्रण   बिघडते.   हे   समजण्यासाठी     नाडीचे    ठोके    मोजणे   गरजेचे    असते .

  प्रात्यश्यक   कृती -   

                            १  हाताच्या   नाडीच्या   टिकाणी  स्टेटस्कोप    ठेऊन   प्रती   मिनिटाचे   ठोके   मोजणे .  व नोंद  घेणे . 

               तसेच      

                     १    श्वसनाच्या    चालीवरून    मोजणे    व   त्याला    ४  ने   गुनने   व   तपासून    पाहणे .

                     श्वस ना चीन    चा ल x 4  =   नाडी चे   ठोके 

                                              18 x  4 =  72

                                   :-  नाडीचे   ठोके  =  72    मिळतात .

           

               मक्या   पासून  पॉपकॉन   तयार   करणे

  

                        उददेश       -       मकयापासून   पॉपकॉन   तयार   करून   विक्री                                                       करणे

                 साहित्य  -     मकयाचे   दाणे,   तेल,   मीठ,  हळद   इत्यादी

            

                साधने-    कुकर,   गॅस,  चमचा,  परात,   पॅकिंग  पॅकेट    इत्यादी   

                       कृती-    १गॅसवर    कुकर   गरम  करत  ठेवला

                                   २ हळद, मिठ, तेल , टाकले

                                   ३ ते  चमचाने  हलवले
        
                                  ४  त्यात   मक्याचे   दाणे   टाकले

                                  ५  कुकरला  झाकण  ललावले. लॉक  नकरता

                                  ६    त्यानंतर  मंद  वाफेवर  गॅस   चालू  ठेवून  पॉपकॉन                                              होण्यास  ठेववले

                                  ७  तड-तड  आवाज  बंद   झाल्यावर  झाकण   काढून                                                 एका   पसरट   भांड्यात   ओतले

                                  ८   त्यानंतर   प्रतेकी  20gm     पिशवीत   भरलेे 

                                  ९  त्यानंतर  त्याचे   मार्केटिंग  करणे

प्रमाण-   हळद-  20gm

              मिठ-   100gm

                 

              तेल-  100gm                                                                    

                              माझे        पॉपकॉनन         तयार      झाले

     चिक्की    तयार    करणे

                                

शेंगदाणे   चिक्की   तयार   केली

                                           

             १          शेंगदाणे  भाजणे    [200gm]

             २       साखर  घेतली  [२00gm]

                                         

             ३    शेंगदाणे  बारीक   केले   व  साल  काढली                                                                                    

              ४  कढईत    पाक    तयार    करुन                                                                       त्यात      शेंगदाणे   टाकले

               ५   ट्रेला   तेल   लावले                                                                                       ६     त्यात   ते   मिश्रण    टाकले 

              ७    २  मिनिटात   त्याला     चीक्यीचा    कटरच्या     सहायाने                                         आकार   द्यावा

            

                  ८  चिक्की   गार   झाल्यावर    ती    प्याकिंग   केली

                 ९  त्यानंतर   तिची   विक्री  करणे

                                 झाली        चिक्की              तयार

                                                                  प्रोजेकट

विषय -:  मसाला शेंगदाणे 

उद्देश -: बेसनपिठापासून मसाला शेंगदाणे बनवणे स्न्याक्स फूड साठी  उपयोग केला जातो 

साहित्य व साधने -: कढइ , घ्यास . ताटली , झाऱ्या , तेल , बेसनपीठ , मिरचीपावडर , शेंगदाणे , मीठ , 

कृती -:  आम्ही सुरवातीला आर्धा किलो शेंगदाणे घेऊन थोड्या प्रमाणात भिजवले नंतर पावकिलो बेसनपीठमधी थोड्या प्रमाणात पाणी घातले व नंतर बेसनपीठामध्ये ५ ग्र्याम मिरचीपावडर टाकली व नंतर पावकिलो तेल घेतले व कढईत तेल टाकून कढई घ्यासवर गरम करायला ठेवली शेंगदाणे पाण्यात भिजवले व त्यात बेसनपीठ टाकले व त्यात लागल तशी मिरचीपावडर व मीठ टाकले व ते सगळे मिश्रण एकत्र करून घेतले व त्यानंतर तापलेल्या तेलात ते हळूहळू थोडे थोडे कढईत सोडले व ते जरा लालसर होईपर्यंत तळुन दिले व नंतर त्याचे प्याकिंग केले व नंतर त्याची विक्री केली

mterial	vjn	dr	kimt
shegdane	500gram	80ru	40ru
besnpith	250gram	80ru	20ru
tel	250gram	90ru	22ru
mith	5 gram	15ru	3 ru
mircipavdr	5gram	10ru	10ru
ghyas	_	17ru	5ru
yekun khrc	_	_	100ru